۱۸ خرداد ۱۴۰۲ چاپ صفحه

نگاهی به ویژگی ها و سطوح کیفی روغن موتور دو زمانه

نگاهی به ویژگی ها و سطوح کیفی روغن موتور دو زمانه

موتورهای دو زمانه بیشتر در مواقعی که توان مخصوص بالا، وزن کم و قیمت پایین مورد انتظاراست، کاربرد دارند. موتور سیکلت­ها، قایق (موتورهای outboard)، موتور جت اسکی، ماشین چمن زنی، اره­های زنجیری جزو ماشین آلات با سیستم موتور دو زمانه  محسوب می­شوند. تقریباً همه موتورهای دو زمانه براساس روانکاری با تلفات کامل یا روانکاری با کل تلفات (total-loss lubrication) کار می­کنند. در این سیستم روغن به سوخت افزوده می­شود. ( برخلاف سیستم­های چهار زمانه، قسمت بزرگی از روغن طی فرایند احتراق می­سوزد و تقریبا در حدود یک چهارم روانکار به عنوان روغن نسوخته تخلیه می­شود). در اکثر موارد موتور دو زمانه، از طریق کاربراتورهای کلاسیک تنفس می کند. برخلاف موتورهای چهار زمانه، مخلوط سوخت/هوای تازه در موتور­های دو زمانه پس از احتراق تخلیه می­شود.به دلیل پر و خالی شدن همزمان سیلندر موتور از این مخلوط،  در حدود 20 تا 30 درصد آن بدون سوختن تخلیه خواهد شد. این مسئله دلیل اصلی تولید آلایندگی نسبتاً بالا در موتورهای دو زمانه می­باشد از این رو در مناطق پرجمعیت مانند جنوب شرقی اسیا موتورسیکلت­های کوچک منجر به بوی شدید، دود و آلودگی شده است. در سال­های اخیر اصلاحاتی در جهت رفع این مشکل با استفاده از تکنولوژی­های جدید پدید آمده است.

توسعه سیستم تزریق سوخت مستقیم یا غیر مستقیم منجر به کاهش قابل توجه آلاینده ها و بهبود بهره وری سوخت شده است. موتورهای امروزی برای عملکرد مطمئن به روغن های با کیفیت بالا و عمر طولانی نیاز دارند. موارد زیر از ویژگی­های مورد انتظار یک روغن موتور دو زمانه مناسب است.

  • خاصیت روان کنندگی و ضد سایش مناسب
  • خاصیت پاک کنندگی ( افزودنی­های دیسپرسنت و دترجنت­ها)
  • اجتناب از رسوب در سیستم اگزوز
  • خاصیت دود کم
  • تمیزی شمع و اجتناب از احتراق زودرس
  • اختلاط سوخت خوب با روغن حتی در دماهای پایین
  • حفاظت در برابر خوردگی
  • خاصیت جریان مناسب

نگاهی به فرمولاسیون روغن موتور­دو زمانه

حدود 85 تا 98 درصد روغن‌های دو زمانه را روغن‌های پایه تشکیل می‌دهند و بقیه آن شامل افزودنی­هایی می­شوند که وظیفه­ی فراهم کردن برخی از خصوصیات مورد انتظار روغن­های دو زمانه را که در قسمت بالا ذکر شده­است برعهده دارند. در فرمولاسیون روغن­های دو زمانه می­توان از روغن پایه­های نوع I، برایت استاک و روغن پایه­های سنتزی (PAO) استفاده کرد. از آنجایی که بیشتر روغن های دو زمانه نیازی به عملکرد خاصی در دماهای پایین ندارند، برای دستیابی به ویسکوزیته مطلوب اغلب از برایت استوک استفاده می شود. با این وجود روان کننده های دو زمانه با کیفیت بالاتر اغلب حاوی انواع مختلفی از استرهای مصنوعی و روغن های زیست تخریب پذیر می­باشند که بیشتر در روغن­های موتور دو زمانه آب خنک مورد استفاده قرار می­گیرند. مواد افزودنی موجود در روغن های دو زمانه معمولاً با ویژگی­های مورد نیاز آن­ها متناسب دارند. افزودنی­های مورد استفاده در روغن­های دو زانه به شرح ذیل می­باشند.

مواد افزودنی ضد سایش

. از افزودنی­های ضد سایش  مورد استفاده در روغن­های موتور دو زمانه می توان به دی آلکیل دی تیوفسفره های روی (ZDDP).و انواع Ashless این افزودنی­ها شامل دی تیوفسفریک از استرهای اسید آلکیل و آریل استرها یا اسیدهای فسفریک اشاره کرد.

پراکنده کننده­ها و پاک کننده­ها (DD) وظیفه­ی تمیز نگه­داشتن موتور را برعهده­دارد و از رسوب در محفظه احتراق و اطراف رینگ­های پیستون جلوگیری می­کند. از ترکیبات قلیایی و قلیایی خاکی سولفونات-ها و یا ترکیبات فنولی به عنوان پاک کننده در روغن موتور دو زمانه استفاده می­شود. پراکننده­ها اغلب ترکیباتی با وزن مولکولی بالا هستند که قادر به به دام انداختن و تعلیق آلاینده ها هستند. نمونه هایی از این نوع مواد سوکسین ایمیدهای پلی بوتن هستند که خواص آنها ناشی از پیوند یک سوکسین ایمید قطبی با پلی بوتن های محلول در روغن می­باشد.

طبقه بندی روغن­های دوزمانه

1-طبقه بندی API

بر اساس طبقه بندیAPI، سطوح کیفی روغن دو زمانه شامل سه دسته می­شود.

طبقه بندی JASO

JASO، سازمان استاندارد خودرو­های ژاپن، روغن های دو زمانه را در سه گروه FB،FC و FD مطابق با استاندارد JASO M345 طبقه بندی می کند. در جدول ذیل تست­های موتوری مربوط به این سطوح کیفی اورده شده است.

هر سه سطوح کیفی با استفاده از موتورهای آزمایشی یکسان تعریف شده­است عملکرد روغن ­ها در این الزامات متناسب با یک رفرنس دقیق و با عملکرد بالا (JATRE=1) ارزیابی می­شوند. سه شاخصه مهم در ارزیابی روغن دو زمانه تمایل آن به ایجاد دود و رسوب در سیستم اگزوز می­باشد. روغن­های دو زمانه با دود کم اولین بار با معرفی سطح کیفی FC تعریف شدند. پس از آن در سال 2004 روغن‌هایی که سطح کیفی JASO FD  را برآورده کردند، معرفی شدند که این دسته از روغن­ها بیشترین سخت گیری را در شاخصه­ی تمیزی موتور دارند.

 

طبقه بندی براساس ISO Classification

از اواسط دهه 90، پس از آزمایش روغن­های JATRE 1 در تست های موتور اروپایی، مشخص شد که روغن‌های JASO FC  دیگر نمی‌توانند الزامات پیشرفته مورد نیاز موتور­های دو زمانه اروپایی را برآورده کنند. از این رو الزامات جدیدی متناسب با نیاز­های موتور­های اروپایی تعبیه شد. علاوه بر تست­های مربوط به ارزیابی میزان  دود، رسوبات سیستم اگزوز، روانکاری و اثر پاک کنندگی روغن که جزو الزامات سطح کیفی JASO محسوب می­شود، تست جدید 3 ساعته هوندا دیو برای تعیین کمی بهبود تمیزی پیستون و اثر پاک کننده نیز به الزامات ISO اضافه شد. (روغن مرجع برای همه آزمایشات JATRE 1 بود.)

 ISO اکنون روغن های دو زمانه را به سه دسته طبقه بندی می کند.

  • ISO-L-EGB
  • ISO-L-EGC
  • ISO-L-EGD

دو سطح کیفی ISO-L-EGB و ISO-L-EGC الزامات مشابه JASO FBJASO FC را دارا می­باشند. اما نیازمند یک الزام بیشتر برای ارزیابی تمیزی پیستون هستند. دو سطح کیفی ISO-L-EGD وISO-L-EGD  الزام تولید دود کمتر همانند سطح کیفیJASO FC  در خود جای داده اند.

 

 

اخبار مرتبط دیگر

خاورمیانه با سرعتی پایین در حال حرکت به سمت روغن موتورهای با کیفیت بهتر است
خاورمیانه با سرعتی پایین در حال حرکت به سمت روغن موتورهای با کیفیت بهتر است

علیرغم اینکه بسیاری از منابع نفت خام جهان در خاورمیانه می باشد، اما سهم آن در بازار روانکار کم است. طبق گزارش ...

ادامه مطلب
همکاری شل و ماهیندرا
همکاری شل و ماهیندرا

  بزرگنمايي:    فصل اقتصاد - شل به‌تازگی اعلام کرده است که همکاری استراتژیکی را با گروه «ماهی...

ادامه مطلب
فاکتور رنگ روغن ضرورتی مهم در ورود به بازار آفریقا
فاکتور رنگ روغن ضرورتی مهم در ورود به بازار آفریقا

با افزایش کیفیت روغن­های پایه و مواد افزودنی، رنگ روغن ­های موتور رفته رفته روشن­تر شده است. در مقایسه ب...

ادامه مطلب
خرید سهام شرکت  BRB توسط شرکتPetronas
خرید سهام شرکت BRB توسط شرکتPetronas

گروه شیمیایی Petronas در حال خرید 100 درصد سهام شرکت BRB، از شرکت  Bencis Capital Partners( یک سرمایه گذار مستقل در آمستردام ...

ادامه مطلب