مواد افزودنی تکیفایر از انحلال یک یا چند پلیمر در روغن پایه ( معدنی و یا استری) به دست می آیند. معمولا پلیمر هایی با وزن مولکولی 400000 تا 4000000 به عنوان تکیفایر به کار می روند. اولین تکیفایر­های سنتزی، پلی ایزو بوتن با وزن مولکولی 1000000 تا 2000000 بودند. در حال حاضر پلی ایزوبوتن و OCP به ترتیب با وزن مولکولی 4000000 و 500000 به این منظور مصرف می­شوند.

این مواد افزودنی در روانکار­های صنعتی و خودرویی (روغن و گریس) در بسیاری موارد به ویژگی (چسبندگی سطح وگریس) نیاز پیدا می کنند. برخی موارد مصرف این ماده افزودنی عبارتند از : گریس شاسی، روغن زنجیره اره موتوری، روغن مته نیوماتیکی، ضد زنگ های روغنی، روغن سیلندر و کمپرسور هوا، روغن دنده، روغن دستگاه ماشین کاری، روغن های نساجی.

یکی از مشکلات تکیفایر­ها، آزمون کارآیی آن­ها است. یکی از دلایل اصلی آن رفتار سیالات در شرایط کششی است. به همین جهت، اغلب آزمون هایی که برای تکیفایر­ها به کار می­روند، سلیقه ای و کیفی هستند.

فینگر تست یا آزمون انگشتی که قدیمی ترین روش است، هنوز آسانترین روش سنجش کیفی چسبندگی تکیفایر است. از این روش همچنین می توان به منظور بررسی میزان پایداری برشی را نیز مقایسه کرد. چرا که ممکن است یک تکیفایر پس از یک بار عبور از هموژنایزر، و نوعی دیگر پس از 4 بار عبور، چسبندگی خود را از دست بدهد، که تفاوت کیفی آن ها را به راحتی می توان از طریق فینگر تست تشخیص داد.

نگاهی به ویژگی های تکیفایر ها

پایداری حرارتی کم و تجزیه پلیمر­های ایزوبوتن یکی از ویژگی های این پلیمر می­باشد. پلیمر­هایی که زنجیره­های جانبی کوتاهتری داشته باشند، از نظر حرارتی پایداری کمتری دارند. لذا استخلاف 1,1 که با دو پیوند جانبی به کربن زنجیره اصلی متصل است، ترکیبات نسبتا ناپایداری محسوب می شود. از همین رو پلی ایزوبوتن یک دمای حدی دارد که پلیمر تا آن دما پایدار است. لذا اگر دما بالاتر رود، زنجیره پلیمر به راحتی می شکند و به مونمر ایزوبوتن تجزیه می­شود. به همین دلیل از این نوع پلیمر ها در دمای بالاتر ار دمای حدی شان نمی توان استفاده کرد. چرا که با تبخیر مونومر های ایجاد شده، واکنش تا ناپدید شدن تمام پلیمر ادامه پیدا می کند. برای تکیفایر­ها از نوع پلی ایزو بوتن دمای حدی معمولا در محدوده 90 درجه سانتی گراد قرار دارد. به این معنی که در دمای بالاتر،گرانروی به تدریج افت کرده و چسبندگی نیز کاهش می­یابد. در چنین شرایطی باید از تکیفایر­های نوع OCP استفاده کرد.

پایداری برشی

یک مولکول پلی ایزوبوتن را که وزن مولکولی اش 2000000 است، در نظر بگیرید. این مولکول از حدود 40 هزار مونومر تشکیل شده است. اگر طول هر مونومر را 2.5 آنگستروم در نظر بگیرید، طول هر پلیمر حدود 10 میکرون ( یکصدم میلیمتر) خواهد بود. این طول زنجیره برای یک روغن بسیار بلند است. کافی است در نظر بگیرید که تلورانس قطعات شیر کنترل و اندازه برخی صافی­ها کمتر از این مقدار است. لذا چنین مولکولی که در معرض شکسته شدن ناشی از تنش­های برشی ماکرو قرار دارد، در تنش­های برشی میکرو( همچون سایش قطعات بر روی هم) به راحتی شکسته شود. لذا در فرآیند های تولید تکیفایر، اختلاط با روغن نهایی و نهایتا موارد مصرف، می بایست این نکته مهم را در نظر گرفت.

یکی از پدیده ­هایی که در ارزیابی عملکرد افزودنی­های تکیفایر باید در نظر گرفت پدیده­ی چسبش و رهایی و اثرات آن می باشد.  این پدیده را زمانی که هنگام ترمز گرفتن از لنت بلند می شود، مشاهده می­شود. این پدیده به دلیل اختلاف مقدار ضریب اصطکاک ایستایی و جنبشی رخ می­دهد، علت به وجود آمدن دامنه گستره ای از پدیده ها است. این پدیده در سطوح روانکاری شده مانند دیفرانسیل وسایل نقلیه، ریل قطار، روغن تراکتور، و ... کنترل این پدیده در این سیستم ها به منظور کارکردن نرم، کاهش صدا و گشتاور مورد نیاز برای شروع کار الزامی است.

برای در یافت اطلاعات بیشتر پیرامون افزودنی های تکیفایر به فصلنامه بهار 96 مراجعه فرمایید.

https://www.afzoonravan.com/upload/download/1534743575.pdf